----------- डॉ.आ.ह.साळुंखे.-------------------------------------------

Friday, October 31, 2008

विद्रोह म्हणजे प्रस्थापितांच्या गुलामगिरीतून मुक्त होण्यासाठी वंचीतांनी केलेले सर्वांगीण स्वातंत्र्ययुद्ध होय.

No comments:

शिवधर्माचा गाभा : देण्या घेण्याचं माप एकच.

शिवधर्माचा गाभा : देण्या घेण्याचं माप एकच.

आपलं देण्याचं आणि घेण्याचं माप एकच असावं, असं बहुजन समाजाला गडद अंधारातुन प्रकाशाकडे आणण्यासाठी आपलं आयुष्य खर्ची घालनारया महात्मा फुले यांनी म्हटले आहे, आपण कुणाचा अन्याय सहन करायचा नाही आणि आपणही कुणावर अन्याय करायचा नाही, आपली फुलण्याची संधि कुणाला रोखू द्यायची नाही आणि आपणही कुणाची फुलण्याची संधि रोखायची नाही,हा त्यांच्या ह्या म्हणण्याचा आशय आहे. जिजाऊंनी शिवबावर केलेल्या संस्कारांचा आशय ही नेमका हाच होता म्हणूनच,रयतेच्या शेतातील भाजीच्या देठालाही हात लावू नका, अशा अर्थाचे आदेश आपल्या अधिकारयाना देण्याची उच्च नैतीकता छत्रपती शिवाजी महाराजांनी आयुष्यभर आपल्या कृतितुन व्यक्त केली. स्वाभाविकच आपल्या शिवधर्माचा गाभा म्हणून आपण हा आशय स्वीकारने उचित ठरनार आहे

http://www.shivdharmaconference1.blogspot.com/

ज्येष्ठ विचारवंत डॉ. आ. ह. साळुंखेसेवानिवृत्त 3 Jun, 2003, 2308 hrs IST,म. टा. वृत्तसेवा

ज्येष्ठ विचारवंत डॉ. आ. ह. साळुंखेसेवानिवृत्त

3 Jun, 2003, 2308 hrs IST

म. टा. वृत्तसेवा

सातारा : घरगुती वातावरणात झालेल्या एका अनौपचारिक कार्यक्रमात ज्येष्ठ विचारवंत डॉ. आ. ह. साळुंखे यांना नुकताच लालबहादूर शास्त्री महाविद्यालयातून निरोप देण्यात आला.

आपल्या 32 वर्षांच्या सेवेनंतर डॉ. साळुंखे शनिवारी संस्कृत विभाग प्रमुखपदावरून निवृत्त झाले. त्यानिमित्त ' लोकायत ' नाट्यसंस्थेतफेर् निरोप समारंभाचे आयोजन करण्यात आले होते. सरांची सर्वांत लहान विद्याथिर्नी सोनू लाटकर हिच्या गायनाने कार्यक्रमाला सुरुवात झाली. त्यानंतर सरांच्या ' त्यांना सावलीत वाढवू नका ' या नव्या पुस्तकाचे प्रकाशन सर्व उपस्थितांच्या हस्ते करण्यात आले.

सर्वांत ज्येष्ठ विद्याथिर्नी मानसी लाटकर म्हणाल्या , की सरांच्या शिकवण्याचा गेली अनेक वर्षे अनुभवलेला पाऊस आजही बरसतोच आहे. त्यांचे आजचे हे पुस्तक म्हणजे देखील आईने पुन्हा एकदा आठवण करावी , तसे आहे.

कला-वाणिज्य महाविद्यालयाचे प्रा. श्रीधर साळुंखे म्हणाले , साळंुखे लोकशिक्षक म्हणून नेहमीच कार्यरत राहातील. सरांचा यापुढचा प्रत्येक क्षण सृजनाचा आणि त्यामुळेच खूप महत्त्वाचा असल्यामुळे त्यांना व्याख्यानांना न बोलावता फक्त गंभीर चर्चासत्रांनाच आमंत्रित करावे , अशी सूचनाही त्यांनी याप्रसंगी केली.

' किलोर्स्कर ' मासिकात लिहिलेल्या आपल्या पहिल्याच लेखामुळे सर उभ्या महाराष्ट्राला परिचित झाले , याचे स्मरण करून देऊन शिवाजीराव चव्हाण म्हणाले , की या लेखावर तब्बल 7 पोती प्रतिक्रिया आल्या होत्या! सरांच्या याच प्रतिभेला साधार बनविण्यासाठी एखादे प्रतिष्ठान स्थापना करण्याची आवश्यकता आहे. त्यातून सरांचे साहित्य इतर भारतीय भाषांमध्ये अनुवादित व्हावे ; ज्यामुळे हे चालते-बोलते मुक्त विद्यापीठ संपूर्ण देशाला माहीत होईल. याप्रसंगी उपप्राचार्य डॉ. एस. एम. पवार , ' प्रिंट ओम ऑफसेट ' चे संदेश व जतिन शहा यांनीही आपले विचार व्यक्त केले.

आंतरजातीय आंतरधर्मीय विवाह समर्थन व संघटन परिषद

जेष्ठ विचारवंत प्रा. डॉ. आ. ह.साळुंखे यांचे 'धर्म आणि जात जाणिवांच्या पलीकडे जाणारे संत व समाजसुधारकांचे विचार' या विषयावर अभ्यासपूर्ण व्याख्यान झाले. या कार्यक्रमाचे अध्यक्ष होते प्रा. ओमप्रकाश मदनसुरे.
प्रस्तुत विषयाची चिकित्सक मांडणी करताना डॉ. आ. ह. साळुंखे म्हणाले, प्राचीन आणि आधुनिक काळातील संत व समाजसुधारकांनी समानतेचा विचार मांडला आहे. चार्वाक, महावीर, बुध्द, संत कबीर, म. बसवेश्वर आदींसह आधुनिक काळातील फुले-शाहू-आंबेडकर यांचा यात समावेश आहे. गौतम बुध्दांनी राजवंशाचे विसर्जन करुन बुध्दवंशाचे स्वप्न साकार केले. गावाच्या कडेला असलेल्या माणसापासून त्यांनी समानतेच्या कामाची सुरुवात केली. एवढेच नव्हे तर भारतीय संस्कृतीला समानतेच्या दिशेचे अधिष्ठान प्राप्त करुन दिले. बुध्दामुळे भारतीय समाजात खूप मोठा समतेचा प्रभाव निर्माण झाला.
वारकरी सांप्रदाय येण्यापूर्वी नाथ सांप्रदायानेही आंतरजातीय विवाह घडविले आहेत. धर्मशास्त्रातही काही समानतेचे धागे दोरे सापडतात. एवढेच नव्हे तर वैदिक धर्मात ही काही प्रमाणात समानतेची शिकवण पहावयास मिळते. परंतु याची समाजव्यवहारात अंमलबजावणी केली गेली नाही.
वारकरी सांप्रदायातील संतानी जातीभेद निर्मूलनाचे जे काम केले त्यांचे दाखले देत प्रा. साळुंखे म्हणाले की, 'संत एकनाथ हे स्वतः वैदिक पंडीत असतानाही त्यांनी वेद नाकारले. एका शुद्राच्या मुलाला जवळ घेतले. संत तुकाराम म्हणतात, 'वर्णाचा अभिमान बाळगून कोण श्रेष्ठ आहे? तसेच ते पुढे म्हणतात की, 'गावचा मोकाशी (प्रमुख) जर शुद्र जातीचा असला म्हणून त्यांचे म्हणणे एैकायचे नाही काय? महार व्यक्तीचा स्पर्श झाला तर ज्याला राग येतो तो ब्राह्मण नव्हे! असा राग मनामध्ये येणे हे एवढे मोठे पाप आहे की, त्याचे देहांत प्रायश्चित जरी घेतले तरी त्या पापाचे मार्जन होणार नाही. संतानी जरी अध्यात्माच्या क्षेत्रात समानता आणली तरी सामाजिक क्षेत्रात जाती मोडण्याचे काम करु शकले नाहीत. याचे आपण सर्वांनी विचारमंथन करावे. संताच्या मर्यादेवर बोट ठेऊन जर आपण त्यांना फुली मारणार असू तर ते परिवर्तनवादी चळवळीला धोक्याचे आहे असाही इशारा डॉ. साळुंखे यांनी शेवटी दिला.

-अंधश्रध्दा निर्मूलन समिती